Zorba Phật
Tác giả : Osho
Thể Loại : Triết học
Các bạn đã đọc cuốn Zorba Hy Lạp của Kazantzakis chưa: Hãy đọc nó!…
Cho phép tôi tạo ra thành ngữ “Chủ nghĩa khoái lạc tinh thần”, bởi vì bạn thường nghĩ chủ nghĩa khoái lạc là rất trần tục. “Ăn, uống, vui chơi hưởng lạc” – đó là chủ nghĩa khoái lạc trần tục. Chủ nghĩa khoái lạc tinh thần cũng giống như vậy, và thậm chí còn nhiều hơn. Cũng có “Ăn, uống, vui chơi hưởng lạc” và cộng thêm Thượng đế. Ăn, uống, vui đùa dưới cái tên linh thiêng, dưới cái tên Thượng đế của bạn, Đức Cha của bạn trên thiên đường.
Ăn, uống, vui chơi hưởng lạc – biến chúng thành cầu nguyện của bạn. Hãy để cho ăn, uống, vui chơi hưởng lạc của bạn thành một dạng nghi lễ, một dạng cầu nguyện – cử chỉ vui vẻ rằng “ta ổn thỏa, ta hạnh phúc, rằng người đã cho ta sự sống. Ta hạnh phúc rằng ta là ta, toàn bộ lòng biết ơn của ta hiến dâng cho người”.
Chủ nghĩa khoái lạc tinh thần luôn luôn có, khi mà tôn giáo là sống động. Khi tôn giáo trở nên khô cứng giáo điều, chủ nghĩa khoái lạc hoàn toàn biến mất và tôn giáo trở thành tương phản, trái ngược với những điều mà mọi người có thể yêu thích. Thế thì khi tôn giáo không ngừng tìm kiếm những con đường và những phương tiện để làm cách nào trở nên buồn rầu, làm cách nào trở nên phiền muộn, làm cách nào tiêu diệt mọi con đường của vui sướng say mê. Thế thì nó trở thành khổ hạnh.
Zorba là một trong những người tôi yêu. Tôi yêu những con người kỳ lạ. Zorba là nhân vật rất kỳ lạ – thậm chí không phải là con người thực, mà chỉ là hư cấu, nhưng với tôi ông ta trở thành gần như thực, bởi vì ông ta đại diện cho Epicurus, Charvaka và tất cả những người duy vật trên thế gian. Ông ta không chỉ đại diện cho họ mà còn đại diện theo cách tốt nhất.
Có một lần Zorba nói với ông chủ của mình: “Thưa ông chủ, ngài có mọi thứ nhưng ngài vẫn bị lỡ cuộc sống, bởi vì ngài không có một chút điên khùng trong ngài. Nếu ngài có thể có một chút điên khùng thì ngài sẽ biết cuộc đời là gì”.
Tôi có thể hiểu ông ta; không chỉ riêng ông ta mà tôi có thể hiểu tất cả những Zorba của mọi thời đại với “một chút điên khùng của họ”. Nhưng tôi không tin một chút trong bất kỳ thứ gì. Tôi là điên khùng nhất trong điều kiện con người có thể, hoàn toàn điên khùng. Nếu bạn chỉ một chút điên khùng, tất nhiên bạn sẽ hiểu chỉ một chút cuộc đời, nhưng như thế còn tốt hơn là không biết tí gì.
Zorba, Zorba nghèo khó, Zorba thất học, chỉ là người lao động… ông ta hẳn phải có tầm vóc to lớn khỏe mạnh và một chút điên khùng. Nhưng ông ta đã có lời khuyên tuyệt vời cho bậc thầy của mình: “Hãy là một chút điên khùng”, ông ta nói. Tôi nói một chút điên khùng không đủ mà phải là hoàn toàn điên khùng! Nhưng bạn có thể cho phép mình hoàn toàn điên khùng chỉ trong thiền, ngược lại bạn sẽ là lập dị. Bạn sẽ không có khả năng thiêu hủy nó mà ngược lại nó sẽ thiêu hủy bạn. Nếu bạn không biết thiền là gì thì bạn sẽ bị thiêu cháy. Do vậy tôi đã hình thành nên tên mới: Zorba Phật.
Zorba Phật là sự tổng hợp của tôi. Tôi yêu Kazantzakis bởi việc ông ấy đã sáng tạo ra một tác phẩm nghệ thuật vĩ đại, nhưng tôi cũng cảm thấy hối tiếc cho ông ấy bởi vì ông ấy vẫn còn trong bóng tối. Kazantzakis, ngài cần bậc thầy, một chút thiền; ngược lại ngài sẽ không bao giờ biết cuộc sống là gì.
Tôi đang nói cho người của tôi sống cuộc đời một mình. Không cần thiết phải trì hoãn. Hãy tự nhiên. Tôi muốn Phật, Phật Gautam và Zorba Hy Lạp gần với nhau hơn – trở thành một. Sannyasin[1] của tôi phải là “Zorba Phật”. Mang trần tục và thiên đường đến gần nhau hơn; hãy để cho Thượng đế và thế giới của người có thể cùng nhau. Hãy để cho cơ thể và linh hồn của bạn là một bài ca được ca lên cùng nhau, cơ thể và linh hồn nhảy múa và hòa cùng nhau.
Tôi là người vật chất – tinh thần.
Các sannyasin của tôi phải coi cuộc đời là rất vui vẻ hoan lạc – Thế thì bạn có thể có cả hai thế giới cùng nhau. Bạn có thể có bánh ngọt và cũng có thể ăn nó. Và đó là nghệ thuật thực sự. Thế giới này và thế giới kia, âm thanh và tĩnh lặng, tình yêu và thiền, cùng với mọi người và với một mình. Tất cả những điều đó phải sống cùng nhau một cách đồng bộ; chỉ có vậy bạn sẽ biết độ sâu nhất và độ cao nhất của bản thể bạn.